5 G's: gebeurtenis, gedachten, gevoelens, gedrag en gevolg (2024)

Last Updated on 14 januari 2024 by M.G. Sulman

Bij cognitieve gedragstherapie (CGT) wordt vaak gebruikgemaakt van een G-schema. Dit schema bestaat standaard uit 5 G’s: Gebeurtenis, Gedachten, Gevoelens, Gedrag en Gevolg. Het G-schema is een belangrijk hulpmiddel in cognitieve gedragstherapie. Het G-schema is een visueel model dat kan helpen om de relaties tussen de verschillende elementen van onze ervaringen te begrijpen en te veranderen. De 5 G’s is een model dat gebruikt kan worden om te reflecteren op je eigen gedrag en omgaan met emoties. Het is een hulpmiddel om bewuster te worden van je eigen gedachten, gevoelens en gedrag en hoe die samenhangen met elkaar en met de gebeurtenissen om je heen. Dit kan helpen om beter om te gaan met uitdagende situaties en om beter te begrijpen hoe je reageert op verschillende gebeurtenissen. We werken het 5G-model uit aan de hand van een voorbeeld.

Waar zijn de 5G’s op gebaseerd?

Het 5G-model is gebaseerd op het ‘Cognitive Behavioral Therapy’ (CBT) model, dat is ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Aaron T. Beck, een Amerikaanse psychiater, psychotherapeut en hoogleraar bij de faculteit psychiatrie en aan het psychopathologisch instituut van de Universiteit van Pennsylvania. Het model gaat ervan uit dat onze gedachten, gevoelens en gedrag met elkaar samenhangen en dat het niet de gebeurtenissen die emotionele problemen en gedragsproblemen veroorzaken, maar ze zijn veeleer een gevolg van onze overtuigingen. Deze vormen de basis van onze interpretatie van de problemen. We kunnen problemen overwinnen door onze gedachten te veranderen. Het 5G-model is gebaseerd op de gedachte dat we ons gedrag en emoties kunnen beïnvloeden door bewust te worden van onze gedachten en deze te veranderen als ze onrealistisch of ongezond zijn. Er is door Bartelds een Nederlands model ontwikkeld, de 5 G’s genaamd. Het 5G model is een populaire behandelingsmethode voor verschillende mentale gezondheidsproblemen, zoals depressie, angststoornissen en eetstoornissen.

5 G’s: gebeurtenis, gedachten, gevoelens, gedrag en gevolg

De 5 G’s van het G-schema zijn:

Gebeurtenis

Dit is een gebeurtenis of situatie die plaatsvindt. Het kan een specifieke gebeurtenis zijn, zoals het geven van een presentatie, of het kan een meer algemene situatie zijn, zoals lunchen met je collega’s.

Gedachten

Dit zijn de gedachten die we hebben over de gebeurtenis of situatie. Deze gedachten kunnen positief of negatief zijn, en ze kunnen ons helpen of belemmeren.

Gevoelens

Dit zijn de emoties die we ervaren als gevolg van de gebeurtenis of situatie en onze gedachten daarover.

Gedrag

Dit zijn de dingen die we doen als reactie op de gebeurtenis of situatie en onze gedachten en gevoelens daarover.

Gevolg

Dit zijn de resultaten of effecten van ons gedrag.

De vijf G’s staan in een vaste volgorde. Eerst komen onze zintuigen in actie bij het waarnemen van een gebeurtenis, daarna volgen onze gedachten over die gebeurtenis, wat weer leidt tot gevoelens. Onze gevoelens bepalen vervolgens ons gedrag en uiteindelijk heeft ons gedrag een bepaald gevolg. Kort samengevat: gebeurtenis > gedachten > gevoelens > gedrag > gevolg.

Wat is het doel van het 5G-model?

Het doel van het gebruik van het 5G-schema in CGT is om ons bewust te maken van onze gedachten en gevoelens en hoe deze ons gedrag beïnvloeden, zodat we onze gedachten en gevoelens kunnen veranderen en ons gedrag kunnen aanpassen om onze doelen te bereiken en onze klachten te verminderen.

Hoe pas je de 5G’s toe?

Om de 5 G’s toe te passen, kun je de volgende stappen volgen:

• Identificeer de gebeurtenis: Wat is er gebeurd? Waar was je toen het gebeurde? Wie waren erbij?
• Identificeer je gedachten over de gebeurtenis: Wat dacht je toen het gebeurde? Wat dacht je daarna?
• Identificeer je gevoelens over de gebeurtenis: Wat voelde je toen het gebeurde? Wat voelde je daarna?
• Identificeer je gedrag naar aanleiding van de gebeurtenis: Wat heb je gedaan na de gebeurtenis? Hoe heb je je gedragen?
• Identificeer de gevolgen van je gedrag: Wat waren de gevolgen van je gedrag voor jezelf en voor anderen?

Door deze stappen te volgen, kun je beter begrijpen hoe je reageert op verschillende gebeurtenissen en hoe je gedachten, gevoelens en gedrag samenhangen. Dit kan je helpen om bewuster te worden van je eigen emoties en om beter om te gaan met uitdagende situaties.

Voorbeelden (casussen)

Karel en zijn nieuwe smartphone

Gebeurtenis: Een man, genaamd Karel, krijgt een nieuwe smartphone met 5G ondersteuning.

• Gedachten: Karel is opgetogen over zijn nieuwe telefoon en verwacht een verbeterde internetervaring. Hij is benieuwd naar de snelheid van de 5G-verbinding en de nieuwe mogelijkheden die het biedt.
• Gevoelens: Karel voelt zich blij en enthousiast over zijn nieuwe aankoop. Hij is opgewonden om de nieuwe functies uit te proberen en te ervaren hoe 5G zijn leven verbetert.
• Gedrag: Karel gebruikt zijn nieuwe telefoon regelmatig om te browsen op het internet, te streamen en te downloaden. Hij merkt dat de 5G-verbinding veel sneller is dan zijn oude 4G-verbinding en dat hij geen vertraging of onderbrekingen ervaart.
• Gevolg: Karel is zeer tevreden met zijn nieuwe telefoon en de 5G-verbinding. Hij raadt deze aan zijn vrienden en familie aan en voelt zich meer verbonden met de wereld door middel van de snellere en betere internetverbinding.

Freek verliest zijn baan

• Gebeurtenis: Karel verlies onverwachts zijn werk als gevolg van een reorganisatie.
• Gedachten: “Ik ben niet goed genoeg”, “Ik vind nooit meer werk”, “Ik kan mijn verantwoordelijkheden niet aan.”
• Gevoelens: Ontevredenheid, angst, depressie.
• Gedrag: Sociale terugtrekking, bijna niet solliciteren, vermindering van activiteiten die vroeger plezier gaven.
• Gevolg: Verslechtering van de mentale gezondheid, moeite om werk te vinden, meer conflicten met zijn vrouw en toename van financiële problemen.

Carolien wordt verlaten door haar man

• Gebeurtenis: Carolien wordt plotsklaps verlaten door haar partner.
• Gedachten: “Ik ben niet aantrekkelijk genoeg”, “Ik ben alleen”, “Ik ben een mislukking in relaties.”
• Gevoelens: Verdriet, eenzaamheid, boosheid.
• Gedrag: Vermijden van sociale activiteiten, emotionele afstand houden tot anderen, overmatig eten en veel op bed liggen.
• Gevolg: Achteruitgang van de geestelijke gezondheid, moeite met het opbouwen van nieuwe relaties, vermindering van zelfvertrouwen.

Sarah, die blijft zitten op school

• Gebeurtenis: Sarah krijgt te horen dat ze is blijven zitten.
• Gedachten: Sarah denkt dat ze niet goed genoeg is en dat ze nooit zal redden.
• Gevoelens: Sarah voelt zich onzeker, teleurgesteld en zit vol zelfverwijt.
• Gedrag: Sarah raakt geïsoleerd en vermijdt contact met andere leerlingen en docenten.
• Gevolg: Sarah heeft moeite om motivatie te vinden om haar schoolwerk te maken en presteert daardoor nog slechter.

Je ziet dat de laatste drie casussen een negatieve spiraal beschrijven die doorbroken dient te worden om verandering aan te brengen in de situatie of iemands levens. Professionele hulp kan dan nodig zijn om iemands gedachten en gevoelens te veranderen, waardoor hij of zij ook beter gaat functioneren.

Aan de slag met het 5G-schema

Een voorbeeld

• Gebeurtenis : Ik heb een belangrijke presentatie morgen op werk.
• Gedachten : Ik ben niet goed genoeg om dit te doen. Ik zal vast falen.
• Gevoelen : Bezorgd, angstig, onzeker.
• Gedrag : Ik bereid me niet voldoende voor, ik probeer het te vermijden.
• Gevolg : Ik doe slecht tijdens de presentatie en bevestig mijn gedachten over mijn onbekwaamheid.

In dit voorbeeld is de gebeurtenis de belangrijke presentatie op werk. Onze gedachten over deze gebeurtenis zijn negatief en gericht op onbekwaamheid en falen. Hierdoor voelen we ons angstig en onzeker. Dit leidt tot gedrag van onvoldoende voorbereiden en vermijden van de presentatie. Het gevolg is dan weer dat onze negatieve gedachten bevestigd worden door slecht te presteren tijdens de presentatie.

Onderscheid maken tussen helpen en niet-helpende gedachten

Helpende gedachten zijn positief en realistisch en kunnen ons helpen onze emoties en gedrag beter te beïnvloeden. Door negatieve gedachten te onderzoeken en te vervangen door helpende gedachten, kunnen we een positievere mindset ontwikkelen en de uitdagingen waarvoor we ons gesteld zien, beter aanpakken. Het 5G-schema en de onderscheiding tussen helpende en niet helpende gedachten is een krachtig hulpmiddel voor persoonlijke groei en emotionele gezondheid.

Aan de slag!

Met behulp van het 5G-schema kunnen we onze gedachten onderzoeken en vervangen door helpende gedachten, zoals: “Ik heb hard gewerkt om dit voor te bereiden, ik ben goed genoeg”, “Ik heb dit eerder gedaan en ben toen geslaagd”, “Ik ben gepassioneerd over dit onderwerp en kan dit aan het publiek overbrengen”, “Fouten maken is menselijk en is geen bewijs van mijn onbekwaamheid.” Door deze helpende gedachten te hebben, zullen we ons zelfverzekerder voelen en beter presteren tijdens de presentatie.

Het idee van het 5G-schema is om te leren onderscheid te maken tussen niet-helpende en helpende gedachten, zodat we onze negatieve denkpatronen kunnen veranderen. Als we in staat zijn om helpende gedachten te hebben, kunnen we onze emoties en gedrag beïnvloeden en beter omgaan met allerlei situaties in het leven.

Oefeningen

Het 5G-model is meer een conceptueel kader en een hulpmiddel voor het in kaart brengen van gedachten, emoties en gedrag en hoe ze met elkaar verbonden zijn. In de praktijk kunnen therapeuten en maatschappelijk werkers dit model gebruiken in verschillende oefeningen en activiteiten. Dit kan bijvoorbeeld door het aanmoedigen van cliënten om hun gedachten op te schrijven, te onderzoeken en te herformuleren, of door middel van gesprekken en oefeningen gericht op het aanleren van nieuwe gedragingen en copingstrategieën. Anders denken, anders doen.

Een handig hulpmiddel daarbij is het volgende schema:

• Kolom 1: Beschrijf hoe de (moeilijke) situatie was en voelde
• Kolom 2: Beschrijf van een afstandje de situatie objectief en evaluerend
• Kolom 3: Beschrijf de situatie, gebruik helpende gedachten en borduur daarop voort

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de 5G’s, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.